Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và các đồng minh bao gồm Nga được gọi chung là OPEC+ và sẽ nhóm họp vào ngày 2 tháng 6 để thảo luận về chính sách sản xuất dầu chung của họ.
OPEC và OPEC+ là gì?
OPEC được thành lập vào năm 1960 tại Baghdad tại Iraq, Iran, Kuwait, Ả Rập Saudi và Venezuela với mục đích điều phối các chính sách dầu mỏ và đảm bảo giá cả công bằng và ổn định. Hiện nay tổ chức bao gồm 12 quốc gia, chủ yếu đến từ Trung Đông và Châu Phi, chiếm khoảng 30% lượng dầu của thế giới.
Đã có một số thách thức đối với ảnh hưởng của OPEC trong những năm qua và đã dẫn đến sự chia rẽ nội bộ của tổ chức. Gần đây hơn, nỗ lực toàn cầu hướng tới các nguồn năng lượng sạch hơn và tránh xa nhiên liệu hóa thạch cuối cùng có thể làm giảm sự thống trị của nó.
Vào cuối năm 2016, OPEC đã thành lập OPEC+, là một tổ chức kết hợp giữa OPEC cùng 10 nước xuất khẩu hàng đầu thế giới ngoài OPEC, bao gồm cả Nga.
Sản lượng dầu thô của OPEC+ chiếm khoảng 41% sản lượng dầu toàn cầu. Mục tiêu chính của nhóm là điều tiết việc cung cấp dầu cho thị trường toàn cầu. Dẫn đầu là Ả Rập Saudi và Nga, lần lượt sản xuất 9 triệu và 9,3 triệu thùng dầu mỗi ngày (bpd).
Angola, nước gia nhập OPEC năm 2007, đã rời khỏi tổ chức vào đầu năm nay, với lý do bất đồng về mức sản xuất. Ecuador rời OPEC vào năm 2020 và Qatar cũng đã rời tổ chức vào năm 2019.
OPEC ẢNH HƯỞNG ĐẾN GIÁ DẦU TOÀN CẦU NHƯ THẾ NÀO?
OPEC cho biết xuất khẩu của các quốc gia thành viên chiếm khoảng 49% lượng dầu thô xuất khẩu toàn cầu. OPEC ước tính các nước thành viên nắm giữ khoảng 80% trữ lượng dầu của thế giới.
Do chiếm thị phần lớn nên các quyết định của OPEC đưa ra có thể ảnh hưởng đến giá dầu toàn cầu. Các thành viên của nhóm họp thường xuyên để quyết định lượng dầu sẽ bán trên thị trường toàn cầu.
Kết quả là, khi họ giảm nguồn cung để phù hợp với nhu cầu giảm, giá dầu có xu hướng tăng. Giá có xu hướng giảm khi tập đoàn quyết định cung cấp thêm dầu cho thị trường.
Nhóm OPEC+ hiện đang cắt giảm sản lượng 5,86 triệu thùng/ngày, tương đương khoảng 5,7% nhu cầu toàn cầu.
Việc cắt giảm bao gồm 3,66 triệu thùng/ngày của các thành viên OPEC+ cho đến cuối năm 2024 và cắt giảm tự nguyện thêm 2,2 triệu thùng/ngày của một số thành viên sẽ hết hạn vào cuối tháng 6.
Bất chấp việc cắt giảm sản lượng sâu, giá dầu thô Brent đang giao dịch gần mức thấp nhất trong năm nay ở mức 81 USD/thùng, giảm so với mức đỉnh 91 USD trong tháng 4, do áp lực bởi tồn kho tăng cao và lo ngại về tăng trưởng nhu cầu toàn cầu.
CÁC QUYẾT ĐỊNH CỦA OPEC ẢNH HƯỞNG ĐẾN NỀN KINH TẾ TOÀN CẦU NHƯ THẾ NÀO?
Trong Chiến tranh Ả Rập-Israel năm 1973, các thành viên Ả Rập thuộc OPEC đã áp đặt lệnh cấm vận đối với Hoa Kỳ để trả đũa quyết định tái cung cấp cho quân đội Israel cũng như các quốc gia khác hỗ trợ Israel. Lệnh cấm vận cấm xuất khẩu xăng dầu sang các quốc gia đó và đưa ra các biện pháp cắt giảm sản lượng dầu.
Lệnh cấm vận dầu mỏ đã gây áp lực lên nền kinh tế vốn đã căng thẳng từ trước của Mỹ và đang phụ thuộc vào dầu nhập khẩu. Giá dầu tăng vọt khiến chi phí nhiên liệu cho người tiêu dùng tăng cao và tình trạng thiếu nhiên liệu ở Mỹ. Lệnh cấm vận cũng đẩy Hoa Kỳ và các nước khác đến bờ vực suy thoái toàn cầu.
Vào năm 2020, trong thời gian phong tỏa vì dịch Covid-19 trên toàn thế giới, giá dầu thô sụt giảm. Sau diễn biến đó, OPEC+ đã giảm sản lượng dầu 10 triệu thùng/ngày, tương đương khoảng 10% sản lượng toàn cầu, nhằm cố gắng hỗ trợ giá.
Giá xăng là một chủ đề chính trị quan trọng ở Hoa Kỳ, nơi diễn ra cuộc bầu cử tổng thống trong năm nay và đã khiến Washington liên tục kêu gọi OPEC+ tăng lượng xuất khẩu dầu.
KHẢ NĂNG SẢN XUẤT
Bên cạnh việc cắt giảm sản lượng, OPEC+ dự kiến sẽ tranh luận về dữ liệu khả năng sản xuất của các thành viên trong năm nay – một vấn đề gây tranh cãi trong lịch sử.
Tổ chức này đã giao nhiệm vụ cho ba công ty độc lập – IHS, WoodMac và Rystad – đánh giá năng lực sản xuất của tất cả các thành viên OPEC+ vào cuối tháng 6.
Các nước thành viên sẽ phải cạnh tranh để đạt được ước tính công suất cao hơn nhằm đạt được mức cơ sở cao hơn và đạt được hạn ngạch sản xuất cao hơn sau khi áp dụng cắt giảm, và do đó cuối cùng là doanh thu cao hơn.
Tổ chức này cần phải đưa ra mức hạn ngạch mới khi các thành viên như Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Iraq mở rộng công suất sản xuất trong khi nhà sản xuất lớn nhất của OPEC, Ả Rập Saudi, đã giảm quy mô bổ sung vào tiềm năng sản lượng của mình.
Thành viên OPEC+, Nga, thực tế đã bị giảm năng lực sản xuất do chiến tranh ở Ukraine.
NHỮNG QUỐC GIA NÀO LÀ THÀNH VIÊN OPEC?
Các thành viên hiện tại của OPEC là: Ả Rập Saudi, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Kuwait, Iraq, Iran, Algeria, Libya, Nigeria, Congo, Guinea Xích đạo, Gabon và Venezuela.
Các quốc gia ngoài OPEC trong liên minh toàn cầu OPEC+ được đại diện bởi Nga, Azerbaijan, Kazakhstan, Bahrain, Brunei, Malaysia, Mexico, Oman, Nam Sudan và Sudan.
