Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết việc không cho thương nhân phân phối mua bán xăng dầu với nhau là để loại bỏ số liệu ảo, nhằm tính toán được chính xác lượng xăng dầu tiêu thụ trong nước.
Bộ Công Thương Việt Nam đang tiến hành soạn thảo một nghị định mới về việc kinh doanh xăng dầu, trong đó có một quy định gây tranh cãi là cấm các thương nhân phân phối mua bán xăng dầu giữa nhau. Mục tiêu chính của quy định này là nhằm loại bỏ tình trạng số liệu tiêu thụ “ảo,” từ đó giúp cơ quan quản lý nhà nước có thể tính toán chính xác hơn về lượng xăng dầu tiêu thụ trong nước.
Theo bà Nguyễn Thúy Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, việc cho phép thương nhân phân phối xăng dầu mua bán lẫn nhau đã tạo ra nhiều tầng nấc trung gian trong quá trình phân phối. Điều này không chỉ làm tăng chi phí mà còn dẫn đến chiết khấu thấp trong khâu bán lẻ, không khuyến khích doanh nghiệp đưa hàng hóa ra thị trường. Bà cũng nhấn mạnh rằng tình trạng mua bán giữa các thương nhân phân phối xăng dầu không chỉ làm sai lệch số liệu báo cáo tiêu thụ mà còn tạo ra một thị trường không minh bạch, gây khó khăn cho việc quản lý nguồn cung xăng dầu.
Đề xuất này đã nhận được nhiều ý kiến phản đối từ các doanh nghiệp phân phối xăng dầu, họ cho rằng quy định này sẽ tạo ra thế độc quyền cho một số doanh nghiệp đầu mối lớn, đồng thời hạn chế quyền tự do kinh doanh của các doanh nghiệp nhỏ hơn. Nhóm doanh nghiệp này đã gửi kiến nghị lên Chính phủ để bày tỏ sự lo ngại về những bất cập trong quy định mới.
Mặc dù có những phản ứng trái chiều, bà Hiền khẳng định rằng việc không cho phép thương nhân phân phối mua bán xăng dầu với nhau là cần thiết để đơn giản hóa quy trình phân phối, giảm thiểu các tầng nấc trung gian và làm cho hệ thống tiêu thụ xăng dầu trở nên minh bạch hơn. Bà cũng nhấn mạnh rằng việc này không đồng nghĩa với việc làm mất đi tính cạnh tranh trên thị trường. Thực tế, các thương nhân trong từng phân khúc thị trường vẫn có thể cạnh tranh tự do với nhau, và điều này sẽ thúc đẩy họ phát triển hơn nữa.
Ngoài ra, bà Hiền chỉ ra rằng việc các doanh nghiệp phân phối xăng dầu hiện nay mua bán lẫn nhau cũng thường phục vụ cho mục đích tài chính, giúp họ chứng minh doanh thu khi vay vốn ngân hàng. Tuy nhiên, điều này không thực sự phản ánh nhu cầu tiêu thụ xăng dầu của người dân, mà chỉ tạo ra những con số “ảo” trong báo cáo tiêu thụ.
Bằng việc thực hiện các quy định mới này, Bộ Công Thương mong muốn có thể xác định chính xác nhu cầu tiêu thụ xăng dầu trong nước, từ đó quản lý và phân giao nguồn cung một cách hợp lý hơn. Các doanh nghiệp phân phối xăng dầu cũng được khuyến khích phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ của mình, với mục tiêu cuối cùng là phục vụ tốt hơn cho người tiêu dùng.
Tuy nhiên, nhiều người vẫn bày tỏ lo ngại rằng nếu quy định này được thực thi, thị trường sẽ trở nên ít cạnh tranh hơn và một số doanh nghiệp nhỏ sẽ gặp khó khăn hơn trong việc tồn tại và phát triển. Đó là lý do tại sao các ý kiến phản đối cần được lắng nghe và xem xét để tìm ra một giải pháp hợp lý, cân bằng lợi ích giữa các bên liên quan trong ngành xăng dầu.
Những thách thức và cơ hội trong lĩnh vực này sẽ cần sự hợp tác giữa các cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp để có thể tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng hơn cho tất cả các thương nhân hoạt động trong lĩnh vực xăng dầu tại Việt Nam.
