Chúng ta đã gần đến mức nào với một cuộc chiến toàn diện ở Trung Đông có sự tham gia của Mỹ? Theo Benjamin Zycher, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Doanh nghiệp Mỹ (AEI), câu trả lời đó là “chưa gần”.
Ảnh minh họa
Michael Rubin, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Doanh nghiệp Mỹ (AEI), khi được hỏi bởi AFP về tình hình hiện tại, đã cảnh báo về nguy cơ Israel có thể bắt đầu một chiến dịch mà họ sẽ không dễ dàng kết thúc. Ông giải thích rằng nếu Israel tấn công Iran mà không thể loại bỏ hoàn toàn khả năng phản công của nước này, hậu quả có thể rất nghiêm trọng. Iran có thể trả đũa bằng cách tấn công các lực lượng Mỹ đang đóng tại Bahrain, Kuwait hoặc Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), khiến Washington khó lòng đứng ngoài cuộc.
Trong bối cảnh này, câu hỏi đặt ra là một cuộc chiến tranh quy mô lớn tại Trung Đông có sự tham gia của Mỹ sẽ ảnh hưởng như thế nào đến ngành dầu khí trong khu vực? Theo ông Zycher, sản lượng dầu ở khu vực Trung Đông có thể giảm đi đôi chút, đặc biệt nếu các cơ sở dầu quan trọng như Đảo Kharg bị phá hủy. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng phần lớn sản lượng sẽ có thể được chuyển sang cho Ả Rập Xê Út.
Michael Rubin cũng đã chia sẻ quan điểm rằng Trung Đông không còn giữ vị trí độc quyền trong lĩnh vực dầu mỏ như nhiều người từng nghĩ. Dẫu vậy, ông cũng thừa nhận rằng các thị trường dầu mỏ hiện nay đều có liên kết chặt chẽ với nhau. Vì thế, bất kỳ sự bất ổn nào trong khu vực này cũng sẽ làm giá dầu tăng đột biến trong vài tuần, trước khi các quốc gia ngoài khu vực có thể tăng sản lượng khai thác để bù đắp thiếu hụt.
Đề cập đến khả năng một cuộc chiến tổng lực tại Trung Đông liên quan đến Mỹ sẽ tác động đến giá dầu như thế nào, Zycher nhận định rằng giá dầu sẽ tăng mạnh trong ngắn hạn, nhưng có thể trở lại mức bình thường sau vài tuần.
Trong khi đó, Diana Furchtgott-Roth, Giám đốc Trung tâm Năng lượng, Khí hậu và Môi trường tại Heritage Foundation, nhấn mạnh rằng xung đột giữa Iran và Israel vẫn đang diễn ra. Bà giải thích rằng những lo ngại về leo thang xung đột đã đẩy giá dầu lên cao, khi những thay đổi trong kỳ vọng về nguồn cung trở nên rõ ràng. Theo bà, đây là lý do chính khiến giá dầu tăng khoảng 6 USD mỗi thùng vào đêm thứ Ba.
Giá dầu, theo bà Furchtgott-Roth, được thiết lập dựa trên kỳ vọng về cung và cầu trong tương lai, chứ không phải là những điều kiện hiện tại. Bà cho rằng sự tham gia trực tiếp hay gián tiếp của Mỹ, thông qua cung cấp vũ khí và hỗ trợ Israel, không còn là yếu tố quá quan trọng đối với thị trường.
Tình hình hiện tại cũng cho thấy cuộc khủng hoảng dầu mỏ ở Trung Đông đang gia tăng. Theo Claudio Galimberti, Kinh tế trưởng của Rystad Energy, tính đến ngày 2/10, rủi ro đối với nguồn cung dầu từ khu vực này đang trở nên nghiêm trọng hơn. Ông lưu ý rằng Iran hiện đang khai thác khoảng 4 triệu thùng dầu thô mỗi ngày, trong đó xuất khẩu khoảng một nửa, chủ yếu sang Trung Quốc. Nếu Iran bị lôi kéo vào một cuộc chiến trực tiếp, khả năng giảm xuất khẩu dầu thô từ nước này sẽ trở thành hiện thực.
Báo cáo của Rystad cũng chỉ ra rằng OPEC+ hiện có công suất dự phòng khoảng hơn 5 triệu thùng mỗi ngày. Khả năng triển khai lượng dự phòng này trong vòng 60 ngày có thể bù đắp cho bất kỳ sự thiếu hụt nào từ Iran. Tuy nhiên, nếu eo biển Hormuz – một trong những tuyến đường vận chuyển dầu quan trọng nhất thế giới – bị gián đoạn, mọi dự báo về thị trường dầu mỏ có thể sẽ bị đảo lộn.
Báo cáo cũng nhấn mạnh rằng eo biển Hormuz hiện đang vận chuyển hơn 13 triệu thùng dầu thô mỗi ngày trong quý 3 năm nay, và đã đạt lưu lượng tối đa 15 triệu thùng mỗi ngày trong nửa đầu năm 2023. Bất kỳ sự gián đoạn nào tại eo biển này đều sẽ dẫn đến giá dầu tăng vọt, đặc biệt là khi tắc nghẽn kéo dài.
Trong một báo cáo khác, các nhà phân tích của Bloomberg Intelligence đã cảnh báo rằng giá dầu có thể tăng vọt lên trên 100 USD mỗi thùng nếu cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran vào Israel vào ngày 1/10 gây ra một chuỗi phản ứng nhắm vào cơ sở hạ tầng năng lượng hoặc khiến eo biển Hormuz bị đóng cửa. Tuy nhiên, hiện tại, sản lượng và lưu lượng dầu vẫn chưa bị gián đoạn, và áp lực tăng giá có thể tạm thời được kiểm soát nếu xung đột không leo thang thêm.
Các nhà phân tích cũng nhận định rằng nếu các cuộc tấn công nhắm vào cơ sở năng lượng như cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào cơ sở Abqaiq của Ả Rập Xê Út vào năm 2019 tái diễn, nó có thể gây ra sự gián đoạn nghiêm trọng đối với sản lượng dầu tại khu vực Vùng Vịnh.
