Exxon tham gia cùng OPEC trong cảnh báo về khủng hoảng nguồn cung dầu sắp xảy ra
Các nhà giao dịch và giới phân tích đã có quan điểm giá dầu giảm mạnh trong vài tháng qua. Ngoại trừ một vài trường hợp ngoại lệ, hầu hết đều cảnh báo nhu cầu giảm sút và giá giảm. Tuy nhiên, có thể điều ngược lại sẽ xảy ra.
OPEC đã và đang cảnh báo về điều này trong nhiều năm. Nhiều quan chức của liên minh dầu mỏ đã gióng lên hồi chuông cảnh báo rằng việc đầu tư không đủ vào nguồn cung dầu mới cuối cùng sẽ dẫn đến tình trạng thắt chặt nguồn cung trong tương lai, đẩy giá lên cao. Ông lớn dầu khí Mỹ Exxon hiện cũng đang tham gia cùng OPEC trong những cảnh báo đó.
Trong ấn bản mới của Global Outlook, Exxon dự đoán rằng cả dầu và khí đốt sẽ tiếp tục là những yếu tố quan trọng trong cơ cấu năng lượng của thế giới vào năm 2050, với nhu cầu dầu vẫn ở mức trên 100 triệu thùng/ngày sau khi đạt đỉnh tăng trưởng và nhu cầu khí đốt cũng vẫn duy trì mạnh mẽ, vì mức sử dụng điện theo dự báo của Exxon sẽ cao hơn 80% vào năm 2050 so với thời điểm hiện tại.
Dự đoán đáng thất vọng nhất mà Exxon đưa ra có lẽ liên quan đến xe điện và ảnh hưởng của chúng đối với nhu cầu dầu mỏ.
Exxon nhận định: “Nếu mọi chiếc ô tô mới bán trên thế giới vào năm 2035 đều là xe điện thì nhu cầu dầu vào năm 2050 vẫn là 85 triệu thùng/ngày. Điều đó cũng giống như năm 2010”.
Điều này hoàn toàn trái ngược với hầu hết mọi dự báo khác về xe điện và tác động của chúng đối với nhu cầu dầu, điều mà các nhà dự báo khác coi là có sức tàn phá lớn. Trên thực tế, mức tăng trưởng lớn về doanh số bán xe điện cho đến nay, ngay cả ở Trung Quốc, vẫn chưa thực sự kìm hãm được tốc độ tăng trưởng nhu cầu dầu.
Nhiều người có thể lập luận rằng tầm nhìn của Exxon là về một thế giới mà công ty muốn nhìn thấy trong tương lai, vì vậy họ có thể tiếp tục kiếm tiền từ việc bán hydrocarbon và các dẫn xuất hydrocarbon. Đó cũng chính là lập luận mà người ta sẽ sử dụng cho những cảnh báo của OPEC về việc thiếu đầu tư vào dầu khí.
Tuy nhiên, nó không phải là một lập luận đặc biệt mạnh mẽ. Sự thiếu hụt dầu và khí đốt sẽ rất được hoan nghênh đối với Exxon và OPEC. Sự thiếu hụt có xu hướng đẩy giá cao hơn và giá cao hơn luôn đồng nghĩa với lợi nhuận cao hơn, như chúng ta đã thấy vào năm 2022. Một vấn đề khác mà sự thiếu hụt dẫn đến là sự bất ổn về chính trị và xã hội, và điều đó sẽ không được hoan nghênh đối với các doanh nghiệp lớn như Exxon.
Theo ông lớn dầu khí Mỹ, sản lượng dầu toàn cầu đang phải đối mặt với sự suy giảm tự nhiên với tốc độ khoảng 15% hàng năm trong vòng 25 năm tới. Trong bối cảnh, Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) nhận thấy tốc độ suy giảm tự nhiên ở mức 8% hàng năm. Tuy nhiên, Exxon chỉ ra rằng tốc độ suy giảm nhanh hơn là kết quả của sự chuyển đổi sang đá phiến và khai thác dầu phi truyền thống khác, nơi sự cạn kiệt xảy ra nhanh hơn so với các mỏ truyền thống.
Nói một cách cụ thể: “Nếu không có khoản đầu tư mới, nguồn cung dầu toàn cầu sẽ giảm hơn 15 triệu thùng mỗi ngày chỉ trong năm đầu tiên. Đây là một viễn cảnh đáng sợ vì với tốc độ đó, đến năm 2030, nguồn cung dầu sẽ giảm từ 100 triệu thùng/ngày xuống dưới 30 triệu thùng – tức là thiếu 70 triệu thùng so với lượng cần thiết để đáp ứng nhu cầu hàng ngày”.
Nói cách khác, nếu đầu tư vào sản xuất dầu và khí đốt mới cạn kiệt, thế giới sẽ sớm phải đối mặt không chỉ với tình trạng thắt chặt nguồn cung mà còn là nguồn gốc của mọi nguồn cung bị siết chặt. Theo báo cáo của Exxon, tác động của việc siết chặt đó sẽ gây ra tình trạng thiếu năng lượng nghiêm trọng và gián đoạn cuộc sống hàng ngày, với giá dầu có khả năng tăng tới 400% – gấp đôi so với mức tăng vọt trong lệnh cấm vận dầu mỏ của Ả Rập vào những năm 1970. Exxon cũng cho biết điều này sẽ dẫn đến tỷ lệ thất nghiệp cao hơn, tỷ lệ có thể lên tới 30%.
Tất nhiên, điều này sẽ không xảy ra. Rất lâu trước khi sự siết chặt lớn như vậy thành hiện thực, sẽ có những lời kêu gọi khai thác nhiều hơn, thường là từ chính những người hiện đang kêu gọi chấm dứt các khoản đầu tư mới vào dầu khí, như Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol đưa ra ngay sau khi cơ quan này công bố lộ trình Net zero vào năm 2021.
Trong lộ trình đó, IEA cho biết thế giới không cần đầu tư mới vào dầu khí sau cuối năm đó vì nhu cầu dầu khí đang đi xuống. Vài tháng sau, trong bối cảnh nguồn cung giảm và giá tăng, ông Birol đưa ra lời kêu gọi các công ty dầu khí đầu tư vào sản xuất nhiều hơn và giảm giá. Trong Báo cáo thị trường dầu mỏ của IEA hồi tháng 10 năm 2021, cơ quan này ghi nhận nhu cầu năng lượng tăng cao và nguồn cung không đủ, lưu ý rằng “Việc thu hẹp công suất dự phòng toàn cầu cho thấy nhu cầu tăng cường đầu tư để đáp ứng nhu cầu trong tương lai”.
Khi đó, có vẻ như Exxon có thể đi theo hướng chính xác hơn IEA và phần còn lại của các nhà dự báo bi quan đều tập trung vào lượng dầu thô nhập khẩu và xuất khẩu nhiên liệu hàng tháng của Trung Quốc.
Các ông lớn có thể không phóng đại về tương lai đang chờ đợi thế giới nếu việc đầu tư vào dầu khí chấm dứt. May mắn thay cho tất cả chúng ta, việc đầu tư vào dầu khí sẽ không ngừng lại, bất chấp những lời kêu gọi của các nhà hoạt động và đe dọa của các chính phủ buộc họ phải dừng lại. Những mối đe dọa sẽ vẫn chỉ dừng lại là những mối đe dọa. An ninh năng lượng luôn được đặt trước hệ tư tưởng.
