Kế hoạch chuyển đổi năng lượng trị giá 40 tỷ USD của Colombia có gì mới?
Colombia đã công bố một chương trình tài trợ lớn với mục tiêu giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ và than đá, đồng thời kêu gọi đầu tư quốc tế để phát triển nền kinh tế ít phát thải carbon. Chương trình trị giá 40 tỷ USD này nhấn mạnh cam kết mạnh mẽ của quốc gia trong quá trình chuyển đổi năng lượng, được đánh giá là một trong những kế hoạch tiên tiến nhất trên thế giới. Mục tiêu chính là thúc đẩy sự đa dạng hóa kinh tế và giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
Tổng thống Colombia Gustavo Petro trong phiên họp toàn thể của hội nghị khí hậu thế giới lần thứ 28, tại Dubai. Ảnh RAFIQ MAQBOOL/AP
Bộ trưởng Môi trường Susana Muhamad khẳng định rằng kế hoạch này thể hiện bước tiến cụ thể từ lời nói tới hành động trong quá trình khử carbon. Kế hoạch bao gồm các dự án lớn về du lịch bền vững, công nghiệp ít carbon, và thích ứng với biến đổi khí hậu, đặc biệt chú trọng đến việc điện khí hóa giao thông. Chính phủ hy vọng sẽ thu hút được ít nhất 10 tỷ USD từ các nhà đầu tư quốc tế thông qua diễn đàn “nền kinh tế vì sự sống” diễn ra tại Barranquilla, nơi 7 Bộ sẽ trình bày 20 dự án then chốt.
Theo bà Muhamad, việc chuyển đổi này sẽ tạo ra các ngành kinh tế mới, giúp giảm sự phụ thuộc của Colombia vào xuất khẩu dầu và than. Với tiềm năng đa dạng sinh học phong phú như khu vực Amazon và Paramos, các nỗ lực bảo tồn và phục hồi sẽ đóng vai trò quan trọng trong chiến lược này. Chính phủ Colombia đặt mục tiêu cắt giảm 51% lượng phát thải khí nhà kính vào năm 2030, đồng thời xây dựng một nền kinh tế bền vững và ít carbon hơn. Kế hoạch sẽ được đưa ra thảo luận tại hội nghị COP16 về đa dạng sinh học tại Cali để tìm kiếm nguồn tài trợ toàn cầu.
Trong chuyến công tác tới Liên Hợp Quốc ở New York, bà Muhamad cũng giải thích rằng Colombia đã học hỏi từ cơ chế “Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP)” nhưng lại áp dụng một phương pháp đa phương, thu hút sự tham gia của nhiều ngân hàng phát triển để hỗ trợ cả về tài chính lẫn kỹ thuật.
Dù cam kết chuyển đổi, Colombia vẫn phải đối mặt với sự phụ thuộc lớn vào ngành dầu khí, khi công ty dầu khí quốc gia Ecopetrol là nhà tuyển dụng lớn với 33.000 nhân viên. Tổng thống Gustavo Petro đã khuyến khích công ty chuyển đổi sang năng lượng tái tạo, nhưng chính sách này gặp phải sự phản đối từ các đảng đối lập và các liên đoàn lao động, những người ủng hộ quá trình chuyển đổi dần dần nhằm đảm bảo an ninh kinh tế.
Dầu khí hiện đóng góp 2,8% GDP và chiếm hơn 50% tổng giá trị xuất khẩu của Colombia. Hiệp hội Dầu khí (ACP) cảnh báo rằng việc chuyển đổi năng lượng quá nhanh có thể dẫn đến việc phải nhập khẩu nhiều hơn, đặc biệt từ Venezuela, do trữ lượng dầu khí trong nước đang dần cạn kiệt.
Với các chính sách hiện tại, ACP dự đoán Colombia có thể chịu thiệt hại kinh tế khoảng 10 tỷ USD từ năm 2027 đến 2035, điều này khiến nhiều người lo ngại về tính bền vững của quá trình chuyển đổi năng lượng.
Sự thành công của kế hoạch chuyển đổi này phụ thuộc rất lớn vào khả năng thu hút đầu tư quốc tế và đối phó với các thách thức kinh tế, chính trị trong nước. Các quốc gia như Anh, Canada, Đức, Liên minh Châu Âu, và Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ đã cam kết hỗ trợ, và đây sẽ là những yếu tố quan trọng để đảm bảo sự thành công của chương trình này. Những đóng góp từ cộng đồng quốc tế sẽ giúp Colombia tiến gần hơn tới một nền kinh tế xanh, bền vững, đồng thời duy trì sự ổn định kinh tế trong quá trình chuyển đổi.
