Shell bị kiện vì hoạt động ở Nga
Nga đã khởi kiện một số công ty liên quan đến tập đoàn năng lượng Shell về các dự án năng lượng trên đảo Sakhalin, một động thái được cho là nỗ lực nhằm tăng cường kiểm soát các nguồn tài nguyên quốc gia sau khi Shell rút khỏi Nga vào năm 2022. Vụ kiện được Văn phòng Tổng Công tố Nga đệ trình và nhắm vào tám đơn vị của Shell, theo tài liệu từ Tòa Trọng tài Moscow.
Một giàn khoan ở dự án Sakhalin. Ảnh RT
Các thực thể liên quan bao gồm nhiều công ty con của Shell có trụ sở tại Anh và Hà Lan như Shell Global Solutions International B.V., Shell Exploration and Production Services B.V., Shell International Exploration and Production B.V., và Shell Sakhalin Services B.V. Cùng với đó là Shell Neftegaz Development LLC tại Nga. Ngoài ra, một số bên thứ ba cũng có liên quan trong vụ kiện này như Gazprom Export, Bộ Năng lượng Nga, công ty Sakhalin Energy LLC và chính quyền khu vực Sakhalin, cho thấy sự hỗ trợ rộng rãi từ cả chính quyền trung ương và địa phương trong hành động pháp lý.
Lý do và bối cảnh của vụ kiện
Vụ kiện diễn ra trong bối cảnh Shell đã rút hoàn toàn khỏi thị trường Nga vào năm 2022 sau khi Nga tiến hành “chiến dịch quân sự đặc biệt” tại Ukraine. Trước khi rút lui, Shell đã có cổ phần quan trọng trong các dự án năng lượng chiến lược tại Nga, bao gồm nhà máy khí hóa lỏng tự nhiên (LNG) Sakhalin-2, một dự án lớn do tập đoàn Gazprom của Nga điều hành. Sau khi Nga phải đối mặt với các lệnh trừng phạt từ phương Tây, chính phủ Nga đã tăng cường kiểm soát các dự án năng lượng quốc gia, trong đó có Sakhalin-2, khiến Shell quyết định thoái vốn và rút khỏi thị trường này.
Dù các thông tin cụ thể về lý do hoặc các yêu cầu bồi thường trong vụ kiện chưa được tiết lộ, động thái này có thể là một nỗ lực của Nga nhằm đảm bảo kiểm soát toàn bộ các tài sản năng lượng mà Shell đã nắm giữ trước đó. Ngoài ra, nó cũng thể hiện quyết tâm của Nga trong việc bảo vệ các nguồn tài nguyên quốc gia trước sự rút lui của các tập đoàn năng lượng nước ngoài sau lệnh trừng phạt quốc tế.
Tác động chiến lược của việc rút khỏi Nga của Shell
Việc Shell rút khỏi Nga không chỉ là một quyết định mang tính chiến lược đối với tập đoàn năng lượng Anh mà còn có tác động lớn đến các dự án năng lượng tại Nga, đặc biệt là trên đảo Sakhalin – một khu vực giàu tài nguyên năng lượng. Trước khi rút đi, Shell đã là đối tác quan trọng trong các dự án dầu khí ở khu vực này, với sự tham gia của các công ty như Gazprom.
Sau khi Shell thoái vốn, Nga đã tìm cách thắt chặt kiểm soát các dự án năng lượng quan trọng, qua đó khẳng định vị thế của mình trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị và các biện pháp trừng phạt từ phương Tây. Các nhà phân tích cho rằng, Nga có thể đang muốn sử dụng vụ kiện như một công cụ để củng cố quyền kiểm soát các nguồn tài nguyên, đặc biệt là những tài sản trước đây do các công ty nước ngoài như Shell nắm giữ.
Bối cảnh địa chính trị và tương lai của quan hệ năng lượng
Vụ kiện này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị ngày càng gia tăng giữa Nga và phương Tây, khi các biện pháp trừng phạt đang tiếp tục gây áp lực lên nền kinh tế Nga. Đảo Sakhalin, một khu vực có tầm quan trọng chiến lược trong việc khai thác và xuất khẩu năng lượng, trở thành tâm điểm của sự quan tâm không chỉ về kinh tế mà còn về chính trị.
Nga đã nỗ lực bảo vệ các nguồn tài nguyên của mình trong bối cảnh các công ty năng lượng phương Tây rút lui, và vụ kiện chống lại Shell có thể là một phần trong chiến lược lớn hơn để duy trì kiểm soát hoàn toàn các tài sản quan trọng này. Tuy nhiên, vụ kiện cũng có thể làm tăng thêm căng thẳng trong quan hệ thương mại và năng lượng giữa Nga và các quốc gia cũng như công ty quốc tế còn lại đang hoạt động trong lĩnh vực này.
Tình hình năng lượng tại Nga và các thách thức phía trước
Việc rút lui của Shell, cùng với các biện pháp trừng phạt quốc tế, đã để lại những thách thức lớn đối với Nga trong việc duy trì sự ổn định trong ngành năng lượng. Dù Nga đã nhanh chóng tiếp quản các dự án do Shell để lại, việc tiếp tục phát triển các dự án này có thể gặp khó khăn, đặc biệt khi Nga không còn dễ dàng tiếp cận công nghệ và nguồn vốn từ phương Tây.
Trong khi đó, căng thẳng địa chính trị tại khu vực này, cùng với các biện pháp trừng phạt ngày càng gia tăng, có thể tiếp tục đe dọa đến sự ổn định của các dự án năng lượng tại Nga, đặc biệt là tại những khu vực chiến lược như Sakhalin.
