Iran chuẩn bị mở cửa xả dầu mới để tránh eo biển Hormuz

Mặc dù Jask ban đầu chỉ hoạt động với quy mô hạn chế, nhưng những hình ảnh vệ tinh gần đây đã tiết lộ rằng cơ sở này hiện đã bắt đầu lưu trữ một lượng lớn dầu thô. Đây là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy Iran đang tiến một bước quan trọng trong việc thực hiện chiến lược xuất khẩu dầu mà không cần phụ thuộc vào Eo biển Hormuz. Khả năng của Jask trong việc vận chuyển dầu thô có ý nghĩa quan trọng đối với Tehran, bởi vì eo biển này từ lâu đã là một tuyến đường sống còn không chỉ cho Iran mà còn cho nhiều quốc gia xuất khẩu dầu ở Trung Đông.

Trong nhiều năm qua, Iran thường xuyên đe dọa đóng cửa Eo biển Hormuz trong các giai đoạn căng thẳng địa chính trị, đặc biệt là khi căng thẳng với Israel và các quốc gia khác trong khu vực gia tăng. Eo biển Hormuz là một tuyến đường vận chuyển dầu chủ chốt của thế giới, và bất kỳ sự gián đoạn nào ở đây cũng có thể tác động mạnh mẽ đến thị trường dầu toàn cầu. Tuy nhiên, Iran cũng là một trong những quốc gia phụ thuộc nặng nề vào eo biển này để xuất khẩu dầu của mình. Vì vậy, việc phát triển nhà ga Jask giúp Iran có thêm lựa chọn và giảm sự phụ thuộc vào tuyến đường eo biển.

Nhà ga dầu Jask có khả năng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu những rủi ro do căng thẳng tại Eo biển Hormuz gây ra. Theo kế hoạch ban đầu, cơ sở này có thể tiếp nhận và xử lý lên tới 1 triệu thùng dầu mỗi ngày, với khả năng lưu trữ lên đến 20 triệu thùng. Tuy nhiên, hiện tại chỉ có một phần cơ sở hạ tầng được hoàn thành, với chỉ một trong ba phao tải được lắp đặt. Điều này đã giới hạn khả năng hoạt động của Jask so với trung tâm xuất khẩu dầu chính hiện nay của Iran là đảo Kharg, vốn đã đóng vai trò quan trọng trong việc xuất khẩu dầu từ những năm 1960 và có thể xử lý khối lượng dầu lớn hơn nhiều so với Jask.

Mặc dù còn nhiều hạn chế, nhưng những tiến triển gần đây tại nhà ga Jask cho thấy sự thay đổi đáng kể trong cách Iran quản lý và điều chỉnh các tuyến đường xuất khẩu dầu. Từ ngày 9 đến ngày 19 tháng 9 năm 2024, siêu tàu chở dầu Dune của Iran đã hoàn thành việc tải khoảng 2 triệu thùng dầu thô tại Jask, đánh dấu lần tải dầu lớn đầu tiên tại đây kể từ lần vận hành thử nghiệm vào năm 2021. Sự kiện này cho thấy nhà ga Jask đang dần đi vào hoạt động ổn định hơn, dù chưa đạt được hết tiềm năng thiết kế ban đầu.

Việc Iran tăng cường khả năng hoạt động của Jask được coi là một phần của chiến lược dài hạn để đối phó với các rủi ro trong khu vực, đặc biệt là khi các mối đe dọa đến từ các yếu tố địa chính trị tiếp tục gia tăng. Nếu Iran có thể phát triển toàn bộ tiềm năng của Jask, họ sẽ có thêm khả năng vận chuyển dầu mà không phụ thuộc hoàn toàn vào Eo biển Hormuz, giúp họ tránh được những gián đoạn tiềm tàng và mở rộng khả năng xuất khẩu dầu của quốc gia.

Nhìn chung, mặc dù còn nhiều thách thức kỹ thuật và hạ tầng cần phải vượt qua, nhà ga dầu Jask đang dần khẳng định vai trò quan trọng trong chiến lược năng lượng của Iran. Điều này không chỉ giúp giảm bớt áp lực lên Eo biển Hormuz mà còn mang lại cho Iran nhiều lựa chọn linh hoạt hơn trong việc đảm bảo dòng chảy dầu mỏ, ngay cả trong những thời điểm căng thẳng quốc tế.