Việc Trump chọn Rubio làm Nghị sĩ có thể thắt chặt lệnh trừng phạt dầu mỏ đối với Iran, Venezuela
Tổng Thống Đắc Cử Donald Trump Chọn Marco Rubio Làm Ngoại Trưởng: Ý Nghĩa Đối Với Các Lệnh Trừng Phạt Dầu Mỏ Lên Iran và Venezuela
Tổng thống đắc cử Donald Trump dự kiến sẽ chọn Thượng nghị sĩ Marco Rubio, một thành viên lâu năm của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, làm Ngoại trưởng. Quyết định này có thể sẽ tác động lớn đến chính sách trừng phạt dầu mỏ của Mỹ đối với Iran và Venezuela, hai quốc gia đang chịu nhiều biện pháp cấm vận từ phía Mỹ.
Rubio là người có lập trường cứng rắn về Iran và Venezuela, đồng thời là người ủng hộ mạnh mẽ một chính sách cứng rắn đối với Trung Quốc. Xuất thân từ một gia đình di cư từ Cuba sang Mỹ, Rubio luôn phản đối Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro và cho rằng chính quyền này có xu hướng độc tài, đặc biệt khi các cuộc tái cử của Maduro đã bị Washington lên án là gian lận. Chính vì lý do này, Mỹ đã áp đặt các lệnh trừng phạt dầu mỏ lên Venezuela – một thành viên quan trọng của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC).
Dưới thời Tổng thống Donald Trump, Rubio có thể sẽ thực hiện chính sách cứng rắn nhằm hạn chế xuất khẩu dầu của Iran – một trong ba nhà sản xuất dầu lớn nhất của OPEC. Trong nhiệm kỳ đầu của Trump, các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ đã khiến xuất khẩu dầu của Iran giảm đáng kể. Tuy nhiên, thời gian gần đây, xuất khẩu dầu của Iran lại có xu hướng tăng trở lại dưới thời Tổng thống Joe Biden. Nguyên nhân là do các biện pháp trừng phạt đã được thực thi lỏng lẻo hơn và nhu cầu từ Trung Quốc tăng mạnh.
Bob McNally, Chủ tịch của Rapidan Energy và cựu cố vấn năng lượng cho Tổng thống George W. Bush, cho biết: “Thượng nghị sĩ Rubio đã có một lập trường nhất quán và mạnh mẽ về Iran, Venezuela và Trung Quốc. Nếu đảm nhiệm vị trí Ngoại trưởng, ông sẽ thực hiện cam kết mạnh mẽ của Tổng thống Trump về việc gây áp lực lên xuất khẩu dầu của Iran, mà phần lớn được bán sang Trung Quốc.”
Rủi Ro Khi Thực Thi Cấm Vận Cứng Rắn
Việc tăng cường cấm vận dầu mỏ đối với Iran và Venezuela có thể kéo theo rủi ro lớn đối với mối quan hệ Mỹ-Trung. Kevin Book, nhà phân tích chính sách năng lượng tại ClearView Energy Partners, cảnh báo rằng Trung Quốc có thể sẽ phản ứng bằng các biện pháp như giảm sử dụng đồng đô la Mỹ trong các giao dịch dầu mỏ quốc tế. Trong một bài phát biểu vào tháng 9, Trump cũng đã đề cập đến Trung Quốc và những rủi ro đối với đồng đô la từ các biện pháp trừng phạt.
Cân Nhắc Mục Tiêu Chính Sách
Kimberly Donovan, một chuyên gia về trừng phạt tại Atlantic Council, cho biết Washington có hệ thống cấm vận mạnh mẽ hiện tại và Rubio có thể thúc đẩy các đối tác quốc tế cùng thực hiện. Tuy nhiên, Donovan lưu ý rằng cấm vận chỉ là một trong nhiều công cụ của chính sách đối ngoại và không phải lúc nào cũng là công cụ hiệu quả nhất. Bà nhấn mạnh rằng chính quyền mới của Trump cần xác định rõ các mục tiêu ngoại giao trước khi quyết định tăng cường các biện pháp trừng phạt.
Triển Vọng Quan Hệ Với Venezuela
Luis Peche Arteaga, chuyên gia tại công ty tư vấn Sala 58 ở Caracas, nhận định rằng sự xuất hiện của Rubio trong chính quyền Trump có thể báo hiệu sự căng thẳng gia tăng trong quan hệ Mỹ-Venezuela. Theo Jose Cardenas, cựu cố vấn về chính sách Mỹ-Latin dưới thời Bush, chính sách trừng phạt dầu mỏ và xem xét lại các giấy phép cho các công ty dầu khí Mỹ làm ăn với Venezuela sẽ là ưu tiên hàng đầu. Từ năm 2022, Tổng thống Biden đã cấp giấy phép cho một số đối tác và khách hàng của công ty dầu khí quốc gia Venezuela PDVSA, cho phép xuất khẩu dầu sang Mỹ, Châu Âu và Ấn Độ. Điều này đã góp phần giúp xuất khẩu dầu của Venezuela đạt mức 950,000 thùng mỗi ngày vào tháng trước – mức cao nhất trong bốn năm qua.
Cardenas cho biết, “Thu hồi các giấy phép này sẽ gửi một thông điệp mạnh mẽ không chỉ tới Maduro mà còn đến cả EU và các đối tác quốc tế khác, rằng Mỹ cam kết một cách nghiêm túc đối với quá trình chuyển đổi dân chủ tại Venezuela.”
Tầm Quan Trọng Của Luật SHIP
Trong thời gian tới, chính quyền Trump dự kiến sẽ tận dụng Luật Ngăn Chặn Nhập Cảng Dầu Mỏ Iran (SHIP) nhằm nhắm tới các cảng và nhà máy lọc dầu nước ngoài nhập dầu từ Iran vi phạm lệnh cấm vận của Mỹ. Book cho rằng việc áp dụng Luật SHIP có thể làm giảm lượng dầu từ Iran ra thị trường quốc tế, nhưng sẽ đòi hỏi cam kết mạnh mẽ từ chính quyền Trump mới.
